Categorie: in het land

04-11-05

’t Is maar een onooglijk gebiedje. ’t Ligt pal langs de A28. Vlakbij het punt waar de snelweg het mooiste beekdal van ons land – dat van de Drentsche Aa – aan flarden scheurt. Als je erin slaagt het geraas van de auto’s weg te denken, kun je je hier op een nevelige najaarsdag heerlijk terug wanen in de tijd.

Een gebiedje zonder veel pretenties. Water, rietkragen, weilanden met Shetlandpony’s. Meer is ’t niet. Maar genoeg om de nostalgie te laten toeslaan. Konden we maar terug naar het Nederland van anderhalve eeuw geleden toen er nog geen snelwegen, auto’s en vliegtuigen waren.

Hoe lang duurt het nog voor vliegtuigen geluidloos zijn geworden of vervangen door Zeppelins? Voor autowegen eindelijk onder de grond zijn opgeborgen? Voor polder De Punt werkelijk het paradijsje is geworden dat het kan zijn?

01-11-05

Ton Lemaire – filosoof, romanticus, mysticus – schrijft vaak over het geluk van het wandelen over oude voetpaden en veldwegen. Over hoe het wandelen ons tijdelijk wegvoert uit de moderne maatschappij en ons in contact brengt met een ‘archaïsche ruimte die onder of naast de moderne ruimte nog enigszins voortbestaat’.

Lemaire vertelt ook over het gevoel dat hij heeft dat ‘het eigenlijke leven’ zich niet in de stad afspeelt, maar daarbuiten, op het platteland, in de wildernis. ‘Alsof alleen dáár de wereld is zoals ze in haar kern is, geweest is en moet blijven.’ Sommige mensen noemen Lemaire een zwever die het verleden idealiseert. Die zwelgt in melancholie en nostalgie. En dat is hij natuurlijk ook.
[[image:tempelstukken_2.jpg:Tempelstukken:inline:0]]
Maar ik kan het niet helpen dat ik elke keer als ik over de Tempelstukken wandel tot Lemaire-achtige bespiegelingen kom. Alles aan de Tempelstukken ademt de sfeer van verloren gegane plattelandsidylle uit. Ik denk dat de schoonheid van de Tempelstukken zelfs de meest kille rationalist en de grootste cynicus nog tot natuurlyriek kan brengen.

Maar ik kan het niet helpen dat ik elke keer als ik over de Tempelstukken wandel tot Lemaire-achtige bespiegelingen kom. Alles aan de Tempelstukken ademt de sfeer van verloren gegane plattelandsidylle uit. Ik denk dat de schoonheid van de Tempelstukken zelfs de meest kille rationalist en de grootste cynicus nog tot natuurlyriek kan brengen.

26-10-05

Ook Drenthe is een echt paardenland geworden. Op onze vaste boodschappenroute langs het Oostervoortsche Diep ontmoetten we dit drietal. Zachtmoedig, beschaafd onderzoekend. Zoals paarden dat zijn. Ach, het heerlijke gesnuif van paarden. Hun geur. De manier waarop ze hun zachte, maar toch dwingende neus tegen je aan duwen, zoekend naar een suikerklontje of anders lekkers. Zoals alleen paarden dat doen.

23-10-05

22-10-2005

Ze kwamen allemaal kijken. De koeien langs het landweggetje van Westervelde naar Norg. Mooie, glanzende, gezond uitziende koeien. Sommige nog vrij jong, een beetje dartel. Nieuwsgierig ook. Andere al wat ouder. Met die berustende, zelfs een tikje vermoeide blik, die volwassen koeien hebben.

Geduldig lieten ze zich op de foto zetten.

Ze zeggen dat de koeien uit het landschap verdwijnen. Dat boeren hun koeien steeds vaker het hele jaar op stal houden. Je hoeft maar één keer langs een weiland met koeien te zijn  gelopen om te weten dat dat niet mag gebeuren. Nooit mag gebeuren.

18-10-2005

Bomen inspireren en zetten aan tot bespiegelingen. Een van de bekendste ‘bomendenkers’ was de filosoof Heidegger. In zijn geschrift der Feldweg (‘De Landweg’) leert hij ons de les van de grote eik aan de landweg van zijn geboorteplaats Messkirch naar Ehnried. Alleen wie geworteld is kan groeien, zegt de eik. En dus kan de mens alleen slagen wanneer hij geworteld is ‘in het donkere van de aarde’ en zich opent voor de ‘weidsheid van de hemel’.

Tegeltjeswijsheid? Quasi-mystiek voor zelfhulpboeken? Maar Heidegger kon het wel heel mooi, gewichtig en diepzinnig opschrijven.

16-10-2005

‘Veenhuizen op het Drentse platteland.
Een bajes met veel zorg en trammelant.
Je hebt voor niet een man iets goeds gedaan.
Dus jongens laten wij daarom maar gaan.’

Het lied van Alias Berger is niet echt een ode aan gevangenisdorp Veenhuizen. Jammer. Veenhuizen verdient beter. Het is niet het mooiste, maar wel het fascinerendste dorp in Nederland. Op de foto het zogenoemde Tweede Gesticht, gebouwd in 1824, waarin landlopers, bedelaars en wezen werden opgeborgen. Het gebouw is inmiddels helemaal opgeknapt. Sinds een paar maanden is het Landelijk Gevangenismuseum erin gevestigd. Jammer genoeg zijn ze erg doorgeschoten in hun vernieuwingsdrift. Met een overdaad aan design en styling is de geschiedenis die zo tastbaar aanwezig was, er vakkundig uitgeramd. Doodzonde. Veenhuizen verdient beter.

16-10-2005

Ik denk dat Joyce Kilmer de beroemdste bomendichter is. Zijn ‘Trees’ is in ieder geval het beroemdste bomengedicht. Het is mij wat al te sentimenteel en godvruchtig (Kilmer was diepgelovig), maar de eerste twee regels zijn geweldig, een prachtig gedicht op zichzelf.

I think that I shall never see
A poem lovely as a tree.
A  tree whose hungry mouth is prest
Against the earth’s sweet flowing breast;
A tree that looks at God all day,
And lifts her leafy arms to pray;
A tree that may in summer wear
A nest of robins in her hair;
Upon whose bosom snow has lain;
Who intimately lives with rain.
Poems are made by fools like me,
But only God can make a tree.

12-10-2005

Alles aan deze foto gemaakt in gevangenisdorp Veenhuizen drukt het onderwerp uit: orde en tucht. De foto zelf: recht van voren genomen. Geen frivoliteiten of artistiekerige pogingen om de foto spannend of leuk te maken. Ook het huis is op orde. Het staat er als een soldaat op wacht, netjes in de houding. Strak in de verf, een glad gemaaid gazon, keurig gesnoeide haagjes en hegjes. Dat is mooi. Als een object, de naam die het heeft en de wijze waarop het is gerepresenteerd zo perfect met elkaar in overeenstemming zijn.

09-10-2005

Raar idee. Toen ik een kind was, waren ze er nog niet. In het landschap van mijn jeugd komen Schotse Hooglanders niet voor. Net zomin als bijvoorbeeld Galloways, ook zo’n klein formaat troetelkoe met veel haar. Vroeger was er alleen maar het bekende zwartbonte en (veel minder) roodbonte vee dat bij uitstek symbool voor Nederland is. Met soms nog een verdwaald clubje Blaarkoppen of Lakenvelders.

In twintig jaar tijd heeft de Schotse Hooglander de Nederlandse natuur veroverd. Terwijl weilanden met onze eigen Hollandse koe schaarser worden, omdat de boeren ze steeds vaker op stal houden, is de opmars van de Schotse koeien onstuitbaar. Raar idee dat voor kinderen die nu opgroeien Schotse Hooglanders net zo bij het Nederlandse landschap als ‘gewone’ zwartbonte koeien.

Erg? Ik weet het niet. Voor kinderen zijn Schotse Hooglanders vast een leuker soort koeien. Een koe die eruit ziet als een hele grote lieve knuffelbeer.

05-10-2005

Het maïsveld waarover wij uitkijken in Drenthe is al enige tijd over zijn hoogtepunt heen. Niet dat wij er als grotestadbewoners enig verstand van hebben, maar we beginnen ons nu toch zorgen te maken. Komt het nog wel goed met de maïs? Of heeft de boer besloten het gewas maar te laten verpieteren op het veld. Ondertussen levert het wel mooie vergezichten op. Een vergelend en verblekend maïsveld onder dramatische herfstwolkenluchten.

10-02-2005

Als ik een prijs zou moeten uitreiken voor de mooiste vogelkijkhut dan zou Diependal hoge ogen gooien. Gelegen vlakbij Smilde in een aardappelteeltgebied zo troosteloos en deprimerend dat je er bijna weer opgewekt van wordt. Pal achter Speelstad Oranje, een attractiepark voor het hele gezin in een oude fabriek dat bij mij vooral Stephen King-achtige visioenen oproept. Het meest fantastische aan de vogelhut is niet de hut zelf, maar de onderaardse tunnel die je doormoet om er te komen. Honderden meters door een donker, smal betonnen gangetje, spinnenwebben en water dat langs de muren sijpelt. Licht komt alleen door kleine getraliede raampjes in het plafond. Hol klinkende stemmen, echoënde voetstappen. Ik waan me er terug in de kinderboeken over de oorlog die ik vroeger zo graag las.

Natuurlijk is de hut zelf ook de moeite waard. Roodhalsfuten gezien daar. En de laatste keer onder meer lepelaars, zilverreigers, witgatjes, een visarend en watersnippen. Maar het mooist is toch de weg er naar toe.

 08-29-2005